Obligacje wieczyste (ang. perpetual bonds), zwane także obligacjami bezterminowymi, to wyjątkowy rodzaj papierów dłużnych, które wyróżniają się jedną kluczową cechą – nie mają określonego terminu zapadalności. W przeciwieństwie do tradycyjnych obligacji, gdzie emitent zobowiązuje się do zwrotu kapitału inwestorowi po upływie określonego czasu, obligacje wieczyste nigdy nie mają terminu, w którym muszą zostać wykupione. Emitent takich obligacji płaci inwestorom regularne odsetki (kupony) w nieskończoność, a zwrot kapitału nie jest obowiązkowy, co czyni te papiery dłużne unikalnym instrumentem finansowym.
Czym są obligacje wieczyste?
Obligacje wieczyste, jak sama nazwa wskazuje, to długoterminowe papiery wartościowe, które nie mają określonego terminu zapadalności. Oznacza to, że emitent zobowiązuje się do płacenia kuponów, czyli regularnych odsetek, w nieskończoność, bez obowiązku zwrotu kapitału w określonym terminie.
Zasady działania obligacji wieczystych
Brak terminu zapadalności – Inwestorzy nie otrzymują zwrotu kapitału początkowego, zamiast tego czerpią zyski wyłącznie z odsetek, które są wypłacane na bieżąco.
Regularne odsetki – Emitent obligacji wieczystych zobowiązany jest do wypłaty regularnych odsetek przez czas nieokreślony, tak długo, jak obligacja pozostaje w obiegu.
Opcjonalne prawo wykupu – W niektórych przypadkach emitent może mieć prawo wykupu obligacji po określonym czasie (np. po 10 latach). Jednak nie jest to obowiązek, a jedynie opcja, z której emitent może skorzystać, jeśli uzna to za korzystne.
Ryzyko i stopa zwrotu – Ze względu na brak określonego terminu zwrotu kapitału, obligacje wieczyste mogą oferować wyższe stopy zwrotu niż tradycyjne obligacje, ale jednocześnie niosą ze sobą większe ryzyko, zwłaszcza związane z wypłacalnością emitenta w długim horyzoncie czasowym.
Historia obligacji wieczystych
Obligacje wieczyste mają długą historię, która sięga setek lat wstecz. Pierwsze tego typu papiery dłużne zostały wyemitowane już w XVII wieku przez rządy europejskie, w szczególności przez Holandię i Wielką Brytanię, w celu finansowania długoterminowych projektów infrastrukturalnych oraz wojen. Jednym z najsłynniejszych przykładów jest brytyjska obligacja „Consols”, która została wyemitowana w XVIII wieku i przez lata była popularnym instrumentem finansowym, zanim wreszcie została wykupiona przez rząd w XXI wieku.
Obligacje wieczyste były wykorzystywane przede wszystkim przez rządy do finansowania projektów, które miały długoterminowy charakter, ale nie wymagały natychmiastowej spłaty kapitału. Współcześnie obligacje wieczyste emitowane są również przez korporacje, zwłaszcza w sektorze finansowym, jako sposób na pozyskanie kapitału, który nie jest obciążony konkretnym terminem wykupu.
Kto emituje obligacje wieczyste?
Obligacje wieczyste są instrumentem finansowym wykorzystywanym zarówno przez rządy, jak i duże korporacje. Emitenci to zazwyczaj podmioty, które chcą pozyskać długoterminowe finansowanie, bez konieczności zwrotu kapitału w określonym terminie.
Obligacje wieczyste emitowane przez rządy są zazwyczaj związane z finansowaniem dużych projektów infrastrukturalnych lub zadłużenia państwowego. W przeszłości były one popularne w Europie, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii. Jednak obecnie rzadziej spotyka się nowe emisje takich obligacji przez państwa.
Korporacje, zwłaszcza z sektora finansowego, często emitują obligacje wieczyste, aby pozyskać kapitał w sposób, który nie obciąża bilansu spłatą długu w krótkim lub średnim okresie. Takie obligacje są popularne w sektorze bankowym, gdzie kapitał ten może być traktowany jako część tzw. kapitału Tier 1, który służy do spełnienia wymogów regulacyjnych dotyczących stabilności finansowej instytucji.
Obligacje wieczyste emitowane przez banki lub inne instytucje finansowe są stosowane w celu wzmocnienia kapitału własnego. Często są one elementem tzw. hybrydowych papierów wartościowych, które łączą cechy obligacji z cechami kapitału własnego.
Kto powinien inwestować w obligacje wieczyste?
Inwestowanie w obligacje wieczyste nie jest odpowiednie dla wszystkich. Z powodu specyficznej struktury tych obligacji, oferują one zarówno wyjątkowe korzyści, jak i szczególne ryzyka. Obligacje wieczyste są skierowane przede wszystkim do inwestorów, którzy poszukują stabilnego, długoterminowego dochodu z odsetek i są gotowi zaakceptować ryzyko związane z brakiem zwrotu kapitału w określonym terminie.
Inwestorzy, którzy mają długoterminową perspektywę inwestycyjną, mogą być zainteresowani obligacjami wieczystymi. Ze względu na brak terminu zapadalności, czytaj więcej o stałym przepływie dochodów dla inwestorów z kuponów przez bardzo długi czas. Obligacje wieczyste mogą być więc interesującą opcją dla osób, które chcą budować stały strumień pasywnego dochodu.
Obligacje wieczyste często oferują wyższe odsetki niż obligacje tradycyjne, co wynika z faktu, że są one bardziej ryzykowne. Dla inwestorów, którzy są gotowi zaakceptować to ryzyko w zamian za wyższy dochód, obligacje wieczyste mogą być atrakcyjnym wyborem. Wysokie kupony mogą rekompensować brak zwrotu kapitału w określonym terminie.
Obligacje wieczyste mogą stanowić interesujący element dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Ze względu na ich specyficzną strukturę, reagują one inaczej na zmiany stóp procentowych i inflacji w porównaniu do obligacji o określonym terminie zapadalności. Dla inwestorów, którzy chcą zróżnicować swoje ryzyko oraz źródła dochodów, obligacje wieczyste mogą być jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu.
Obligacje wieczyste, zwłaszcza te emitowane przez korporacje, mogą być obarczone większym ryzykiem kredytowym. Inwestorzy muszą zdawać sobie sprawę, że brak terminu zapadalności oznacza długoterminową zależność od wypłacalności emitenta. W przypadku bankructwa firmy emitującej obligacje, inwestorzy mogą stracić swoje pieniądze. Dlatego obligacje wieczyste są bardziej odpowiednie dla inwestorów, którzy mają wyższą tolerancję na ryzyko kredytowe.
Korzyści i wady obligacji wieczystych
Korzyści
Stały dochód – Inwestorzy otrzymują regularne wypłaty odsetek w nieskończoność, co może być atrakcyjną opcją dla osób szukających stabilnych przepływów pieniężnych.
Potencjalnie wyższe odsetki – Ze względu na wyższe ryzyko, obligacje wieczyste oferują wyższe kupony niż tradycyjne obligacje.
Dywersyfikacja portfela – Obligacje wieczyste mogą pomóc w zróżnicowaniu ryzyka portfela inwestycyjnego.
Wady
Brak zwrotu kapitału – Inwestorzy nie otrzymują zwrotu kapitału, co oznacza, że ich zysk pochodzi wyłącznie z wypłat odsetek.
Ryzyko kredytowe – Inwestycja w obligacje wieczyste wiąże się z ryzykiem niewypłacalności emitenta, zwłaszcza w długim okresie czasu.
Zmiany stóp procentowych – Obligacje wieczyste mogą być bardziej podatne na zmiany stóp procentowych, co wpływa na ich wycenę rynkową.
Obligacje wieczyste to unikalny instrument finansowy, który może oferować inwestorom atrakcyjny dochód pasywny w postaci regularnych wypłat odsetek. Jednakże brak terminu zapadalności i ryzyko kredytowe czynią je odpowiednimi tylko dla niektórych inwestorów, którzy mają wyższą tolerancję na ryzyko i długoterminową perspektywę.
